Jadwiga Dziubińska
Urodziła się 10 października 1874 roku w Warszawie, w zamożnej rodzinie inteligenckiej, w której pielęgnowano wartości patriotyczne. Jej rodzice – Apolinary i Zofia – dbali o wykształcenie swoich dzieci. Jadwiga miała piątkę rodzeństwa: trzy siostry – Wandę, Władysławę i Helenę oraz dwóch braci – Wacława i Stefana.
Jadwiga edukację rozpoczęła w domu. W latach 1885 – 1892 uczęszczała na pensję do Henryki Czarneckiej, która swoje patriotyczne wartości przekazywała podopiecznym. Od 1893 roku Jadwiga Dziubińska studiowała historię, polonistykę, socjologię i pedagogikę na tzw. „Uniwersytecie Latającym”, czyli na tajnych, wyższych kursach naukowych dla kobiet. W tym czasie Dziubińska udzielała się także dobroczynnie – rozpoczęła działalność w Czytelniach Towarzystwa Dobroczynności, uczestnicząc w różnorodnych działaniach edukacyjnych. Naukę ukończyła w 1897 roku. Wyjechała na wakacje z rodziną do wsi Chwaliboskie, aby bliżej poznać zwyczaje, troski, potrzeby i pracę mieszkańców wsi. Wbrew woli rodziców, Jadwiga pozostała tam aż do wiosny 1898 r. Mieszkając u znajomych gospodarzy, zajęła się tajnym nauczaniem wiejskich dzieci. Pobyt w kieleckiej wsi był przyczyną nie tylko rozwoju trwałego sentymentu Dziubińskiej do środowiska wiejskiego, ale pozwolił jej jednocześnie ukształtować przekonanie, że działalność pedagogiczna na wsi musi być związana z krzewieniem kultury rolnej, co wymaga fachowego przygotowania. Po powrocie do Warszawy rozpoczęła edukację w dwuletniej szkole Towarzystwa Pszczelniczo – Ogrodniczego dla podwarszawskich chłopów. Tam odbyła dziesięciodniowe kursy pszczelnictwa i ogrodnictwa. Jadwiga Dziubińska była współorganizatorką szkoły rolniczej dla młodzieży męskiej w podwarszawskim Brwinowie.
Szkoła powstała w 1900 r. i została nazwana „Pszczelinem” - od Towarzystwa Przyrodniczo – Ogrodniczego, które było współzałożycielem placówki. Po rocznym pobycie w „Pszczelinie”, Dziubińska wyjechała na 10 miesięcy za granicę, aby zapoznać się z teorią i praktyką edukacji rolniczej we wszystkich typach szkół oraz z działalnością uniwersytetów ludowych w Danii. W 1903 roku placówka znalazła się pod wpływem endecji. Dziubińska odeszła, gdyż nie była w stanie zaakceptować ich poglądów. W 1903 r., wspólnie z Marią Weryho, Dziubińska przystąpiła do organizowania kursów dla ochroniarek wiejskich. Działaczki oświatowe opracowały założenia programowe i prowadziły pod auspicjami Warszawskiego Towarzystwa Przedszkolnego roczne kursy dla ochroniarek. W 1905 r. Jadwiga Dziubińska założyła Żeńską Szkołę Gospodarczą w Kruszynku. Była jej kierowniczką. Szkoła powstała w majątku Ireny i Artura Haacków. Jadwiga opracowała program nauczania szkoły. Dążyła do wychowania światłych gospodyń, pragnęła, aby wychowanki wywierały wpływ na otoczenie. Szkoła w Kruszynku funkcjonowała do 1914 r., w czasie wojny uległa zniszczeniu i nigdy już nie była reaktywowana. W 1909 r. Jadwiga Dziubińska była współorganizatorką Szkoły Rolniczej Męskiej w Sokołówku koło Ciechanowa. Szkoła powstała dzięki fundacji właściciela – Tomasza Klonowskiego. Kierownictwo objęła Jadwiga Dziubińska, a wykładowcami byli również wybitni fachowcy– Maksymilian Malinowski, Tomasz Nocznicki, Aleksander Świętochowski. W latach 1907 – 1914 Dziubińska pomagała w organizowaniu szkół rolniczych, m.in. w Gołotczyźnie na Mazowszu i Krasienicach w Lubuskiem. W pracy była bardzo skromna, a zarazem ofiarna. Lata 1904 – 1907, to okres działalności Jadwigi Dziubińskiej w ramach Polskiego Związku Ludowego. Współuczestniczyła w opracowaniu „Instrukcji programowej PZL”, zgodnie z którą chłopi mieli walczyć o pełną władzę samorządową i polityczną, o swobodne wybory, o używanie w urzędach języka polskiego. Od 1907 r. współpracowała z Towarzystwem Kółek Rolniczych im. Stanisława Staszica. Była członkiem zarządu i organizowała kółka rolnicze, które rozwinęły owocną działalność, szczególnie na polu kształcenia młodych rolników. W latach 1914 – 1918 Jadwiga Dziubińska współpracowała z Towarzystwem Opieki nad Więźniami i Oddziałem Polskim Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny, niosąc pomoc więźniom wywożonym w głąb Rosji. Była bardzo wrażliwa na ludzką krzywdę. Uważała, że wolność jest największym dobrem, niezbędnym do życia. 31 października 1918 r. Jadwiga Dziubińska wróciła kraju i szybko włączyła się w wir politycznego i społecznego życia. Wkrótce Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”, do którego należała patronka szkoły w Golądkowie, desygnowało jej kandydaturę na posła do sejmu Ustawodawczego. 26 stycznia 1919 r. Dziubińska została wybrana posłanką do Sejmu Ustawodawczego RP. Jedną z najważniejszych prac, jakich się podjęła, było przygotowanie ustawy o ludowym szkolnictwie rolniczym. 20 marca 1920 r. posłanka przedstawiła projekt w Sejmie.
Po szczegółowym zaopiniowaniu przez odpowiednie komisje, a także przedyskutowaniu, Sejm w dniu 9 lipca 1920 r. uchwalił ustawę o ludowych szkołach rolniczych. W latach 1920 – 1922 posłanka Jadwiga Dziubińska brała udział w akcji repatriacyjnej jeńców ze Związku Radzieckiego do Polski. Nie weszła po raz drugi do Sejmu. W marcu 1923 r. otrzymała od Ministerstwa Rolnictwa propozycję prowadzenia w szkołach rolniczych wykładów ze spółdzielczości i nauki w Polsce i świecie współczesnym. Z polecenia ministerstwa prowadziła także kursy dla nauczycieli szkół rolniczych, m.in. w Sokołówku. Jako aktywna działaczka społeczna brała również udział w organizowaniu opieki nad sierotami i inwalidami. Była jednym z członków – założycieli Towarzystwa Wiosek Kościuszkowskich i Gniazd Sierocych, a także członkiem Komitetu Budowy Kolonii Inwalidów w Gołotczyźnie oraz wielu innych stowarzyszeń i organizacji o podobnym charakterze. Jadwiga Dziubińska1937 r. nigdy nie działała samotnie, poprzez swoją pracę związała się z ruchem ludowym. U schyłku życia Dziubińska prowadziła starania o zorganizowanie seminarium dla nauczycieli szkół męskich rolniczych w Pszczelinie. Pracowała także nad reorganizacją Uniwersytetu Ludowego w Sokołówku. Jadwiga Dziubińska zmarła w Warszawie, 28 stycznia 1937 roku.
SZKOŁY IM. JADWIGI DZIUBIŃSKIEJ:
1) Zespół Szkól Centrum Kształcenia Rolniczego im. Jadwigi Dziubińskiej w Golądkowie.
2) Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jadwigi Dziubińskiej w Gąsawie pow. Żnin, woj. kujawsko-pomorskie.
3) Zespół Szkół i Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Jadwigi Dziubińskiej w Starym Brześciu, pow. włocławski, woj. kujawsko-pomorskie.
4) Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jadwigi Dziubińskiej w Zduoskiej Dąbrowie, pow. łowicki, woj. łódzkie.
5) Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jadwigi Dziubińskiej w Tarcach, pow. jarociński woj. wielkopolskie
